جریمه ۴۰۰ درصدی مودیان را از پرداخت مالیات فراری داده است؟

جرائم سنگین مالیاتی که در نظر گرفته شده بود ممکن است مودیان را از پرداخت مالیات فراری داده است. دلیل فرار مودیان از پرداخت مالیات چیست؟
به شرح صفحه اقتصاد، در بخشنامه سازمان امور مالیاتی که در آغاز سال 1401 صادر شده، ذکر شده است که اگر کسی در خصوص عملکرد سال 1394 به قبل مشمول جرایم مربوط به مالیات بر ارزش اضافه شده باشد، در صورتی که ظرف یک ماه سپس از قطعی شدن مالیات اقدام به پرداخت اون کند مشمول 70 درصد بخشودگی جرایم مالیاتی خواهد شد.

به نظر می‌رسد که در این بخشنامه، بخشودگی جرایم مربوط به پرونده‌های ارزش اضافه باقی‌مانده از بازه زمانی سال 1387 تا 1394 مورد توجه قرار نگرفته است. ارقام مربوط به جرایم این پرونده‌ها به سبب تاریخ سپری شده فراوان بالا است. به نحوی که اگر 70 درصد بخشودگی را نیز در نظر بگیریم دوباره هم مودی توان پرداخت اون را نخواهد داشت.مشکل بزرگی که در حال آماده به وجود آمده این است که مودی می‌گوید برای چی باید بیایم و این مالیات را پرداخت کنم.

بخشنامه سازمان امور مالیاتی در خصوص تفویض اختیار تقسیط بدهی و بخشودگی جرائم قابل بخشش داستان قانون مالیات‌های مستقیم و قانون مالیات ارزش اضافه در سال 1401 به شرح زیر است:

مورد دیگر در خصوص چالش حل و دوره پرونده‌های مالیات ارزش اضافه مربوط به نزد از سال 1395 داستان تقسیط است. در تقسیط گفته می‌شد که مودی 20 درصد اصل مالیات را پرداخت کند و مابقی را ظرف پنج ماه به سازمان امور مالیاتی بدهد. در بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی گفته شده که جریمه نیز باید در تقسیط در نظر گرفته شود.

این بدین معنا است که اگر یک مودی 100 واحد مالیات و 100 واحد جریمه داشته باشد، باید 140 واحد(با احتساب 60 واحد بخشودگی جرایم) را در پنج قسط پرداخت کند.

در قبل اصل مالیات را در پنج قسط دریافت و در نهایت یک چک 100 میلیون تومانی برای جریمه به تاریخ ماه ششم از مودی دریافت می‌شده است. پس از اینکه پنج قسط اصل مالیات به اتمام رسید، سازمان امور مالیاتی بخشودگی مربوط به جرایم مودی را محاسبه و در نهایت به مودی اعلام می‌کرد که مابقی را پرداخت کند.

اما هم‌حالا براساس بخشنامه باید جریمه اقساط نیز به شکل ماهانه پرداخت شود که در نتیجه اون مودی زیر بار اقساط نمی‌رود. با توجه به این داستان می‌توان گفت که در بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی پرونده‌های مربوط به مالیات ارزش اضافه باقی مانده از بازه زمانی 1387 تا 1394 مورد توجه قرار نگرفته است.

واجب به ذکر است، در بخشنامه دیگری که اخیرا در مورد مالیات بر عملکرد ماده 169 مکرر و جریمه تراکنش‌های بانکی صادر شده است، اختیارات مربوط به جرایم سال 1395 به سپس 100 درصد به مدیران تفویض شده است. در حال آماده اما سازمان امور مالیاتی به تراکنش‌های بانکی مربوط به سال‌های 1387 یا 1393 نگهداری می‌کند در نتیجه این بخشنامه کمکی به نگهداری به پرونده‌های مربوط به سال‌های نزد از 1395 نمی‌کند.

گفت و گو جرایم مالیات ارزش اضافه زمانی با ارزش و مهم بودن پیدا می‌کند بدانیم در قانون ارزش اضافه مصوب سال 1387 جرایم فراوان سنگینی برای مودیان در نظر گرفته شده بود. به طور مثال در صورتی که مودی نام نویسی نکرده باشد 75 درصد، در شکل عدم ارائه اظهارنامه 50 درصد و عدم ارائه فاکتور به امور نگهداری 100 درصد جریمه خواهد شد.

با در نظر گرفتن این مسئله ممکن است هنگامی پرونده‌های مربوط به سال‌های 1387 تا 1390 نگهداری می‌شود، در برخی موارد تا 400 درصد اصل مالیات ارزش اضافه جریمه در نظر گرفته شود. اصلاحیه قانون مالیات بر ارزش اضافه نیز از دی ماه 1400 اجرا شده است که مشمول پرونده‌های نزد از اون نمی‌شود.

در واقعیت اگر یک مودی مکلف بوده که یک میلیارد تومان مالیات ارزش اضافه پرداخت کند، با توجه به جرایم تعیین شده ممکن است تا چهار میلیارد تومان برای او جریمه در نظر گرفته شود. در نتیجه مودیان برای پرداخت مالیات اقدام نمی‌کنند که این داستان سبب عدم حل و دوره پرونده‌های مالیاتی باقی مانده از سال‌های قبل شده است.

با توجه به مواردی که ذکر شد، ابزار بخشودگی برای اداره کل مالیات ارزش اضافه از با ارزش و مهم بودن مخصوص‌ای برخوردار است تا بتوان حداکثر مالیات ممکن را از مودیان وصول کرد. در شرایط فعلی وصول معوقات مالیات بر ارزش اضافه مقاوم خواهد بود. گفت و گو جریمه در مورد پرونده‌های ارزش اضافه مربوط به نزد از سال 1395 نقش مهمی ایفا می‌کند برای چی که هم به سبب جرایم سنگین قانونی رقم آنها فراوان بالا است و هم اینکه بخشودگی سال‌های قبل کمتر است.

به نظر می‌رسد دیدگاه سازمان امور مالیاتی این است که به این ردیف از فرارهای مالیاتی در آینده پیشگیری خواهد شد که در بلند زمان نیز رویکرد درستی به نظر می‌رسد اما فرهنگ مالیاتی به راحتی تصحیح نخواهد شد. در نتیجه احتمال افزایش مقاومت در برابر پرداخت مالیات وجود خواهد داشت.

بنابراین به نظر می‌رسد که به منظور مختومه شدن هر چه سریعتر پرونده‌های مالیاتی کهنه که قسمت اعظم آنها در سال‌های اخیر مورد نگهداری قرار گرفته است، واجب است در خصوص درصد بخشودگی و همچنین راه پرداخت این مالیات‌ها تجدید نظر شکل بگیرد.

منبع: تسنیم